1- گروه حقوق بین‌الملل عمومی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. 2- مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
چکیده: (31 مشاهده)
زمینه و هدف:کودکان به عنوان یکی از آسیب‌پذیرترین گروه‌های جامعه، جهت دستیابی به رشد سالم به شرایطی همچون محیط زیستی پاک و سالم، مراقبت‌های پزشکی با کیفیت، تغذیه مناسب، مسکن امن و حمایت‌های اجتماعی نیاز دارند. تغییرات اقلیمی، علاوه بر تهدید منابع طبیعی و اقتصادی، زمینه‌های لازم برای تحقق حق بر سلامت کودکان را به طور جدی به چالش می‌کشد. اثرات منفی تغییرات اقلیمی، از جمله آلودگی هوا، تغییر الگوهای آب و هوایی و ناپایداری منابع آبی و غذایی، مستقیماً بر سلامت جسمی و روانی کودکان تأثیر می‌گذارد و لزوم بازنگری و تدوین چهارچوب‌های حقوقی نوین جهت حمایت از این حق بنیادین را آشکار می‌سازد. روش:این پژوهش با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و از طریق مرور گسترده ادبیات و اسناد حقوقی و علمی، با استناد به مقالات منتشرشده به زبان انگلیسی در بازه زمانی 24-2019 از پایگاه اطلاعاتی Google Scholar و سایر منابع معتبر، به بررسی رابطه بین تغییرات اقلیمی و حق بر سلامت کودکان پرداخته است. علاوه بر تحلیل نظری، نظرات و بررسی‌های متخصصان حقوق بین‌الملل محیط زیست و حقوق کودک نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است. ملاحظات اخلاقی:در تدوین این مقاله، اصول اخلاقی از جمله حفظ اصالت متون، صداقت علمی، امانتداری در ارائه منابع، کسب رضایت و شفاف‌سازی در اطلاع‌رسانی رعایت شده است. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی، با ایجاد شرایط نامساعد محیطی مانند آلودگی هوا، کاهش کیفیت آب و تغییر الگوهای اقلیمی، نقشی تعیین‌کننده در تهدید سلامت کودکان دارند. کمیته حقوق کودک در نظریه عمومی جدید خود، ضمن تأکید بر ارتباط بین محیط زیست و حقوق کودک، ضرورت تبیین حق بر سلامت در مقابل تهدیدات اقلیمی را برجسته نموده است. همچنین اصول و تعهدات مندرج در حقوق بین‌الملل محیط زیست به رسمیت‌شناختن دسترسی به محیط زیستی پاک و سالم به عنوان یکی از حقوق بشر اصلی، مبنای حمایت حقوقی از سلامت کودکان در مقابل اثرات تغییرات اقلیمی قرار گرفته است. نتیجه‌گیری:با استناد به نظر عمومی کمیته حقوق کودک و مفاهیم عدالت بین‌نسلی، این پژوهش استدلال می‌کند که حفاظت از حق بر سلامت کودکان در برابر تغییرات اقلیمی، مستلزم همکاری‌های بین‌المللی و به کارگیری رویکردهای حقوقی مبتنی بر اصل مسئولیت مشترک، اما متمایز است. دولت‌ها موظف به تدوین و اجرای سیاست‌هایی هستند که ضمن کاهش اثرات منفی تغییرات اقلیمی، زیرساخت‌های بهداشتی و خدمات مراقبت‌های پزشکی را در سطح ملی و منطقه‌ای تقویت نمایند. این اقدامات باید با بهره‌گیری از بهترین شواهد علمی و فناوری‌های نوین صورت پذیرد تا ضمن رعایت حقوق نسل حاضر، آینده کودکان و سلامت آنان نیز تضمین گردد.
Mirbod L, seyed nasseri M. An Inquiry into the Protection of Children’s Right to Health in the Context of Climate Change. HLJ 2024; 2 (2) :1-15 URL: http://healthlawjournal.ir/article-1-95-fa.html
میربد لیلا، سیدناصری محمدمهدی. جستاری بر حمایت از حق بر سلامت کودکان در برابر تغییرات اقلیمی. مجله حقوق سلامت. 1403; 2 (2) :1-15
