|
سنجش روند تحولات سیاست‌های کلی سلامت در جمهوری اسلامی ایران با رویکرد حقوقی
|
محمدوزین کریمیان1    ، هاله کریمیان2 |
1- دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران.
2- گروه حقوق، دانشکده حقوق، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. |
|
|
چکیده: (274 مشاهده) |
زمینه و هدف: به موجب بند اول اصل یکصد و دهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «تعیین سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام» از «وظایف و اختیارات رهبر» است. سیاست‌های کلی نظام به دو صورت تنظیم می‌شوند و به تصویب مقام معظم رهبری می‌رسند: سیاست‌های کلی برنامه‌های توسعه و سیاست‌های کلیِ ذیلِ عنوان‌های موضوعی خاص. اولین مجموعه سیاست‌های کلیِ با صورت اول، «سیاست‌های کلی برنامه دوم توسعه» (ابلاغی 18/08/1372) است و تاکنون شش مجموعه از این قسم از سیاست‌های کلی تصویب و ابلاغ شده است؛ آخرین آن، با عنوان «سیاست‌های کلی برنامه هفتم» (21/06/1401) است. کاوش در مجموعه سیاست‌های کلی برنامه‌های دوم تا پنجم نشان داده است که در این مجموعه، روش واحد و ثابتی برای پرداختن به موضوع سلامت، و جود نداشته است؛ با این وجود، عنوان‌هایی مثل «بهداشت»، «بهداشت و درمان»، «انسان سالم»، «سلامت همه‌جانبه»، «بهداشت جسمی و روحی» و عنوان‌های مرتبطی مثل «سلامت مواد غذایی» و «بیمه‌های سلامت» مطرح بوده است. پس از این، یعنی در 18/01/1393 «سیاست‌های کلی سلامت» ابلاغ شده و به این ترتیب، موضوع «سلامت» نیز دارای مجموعه خاص سیاست‌های کلی موضوعی شده است و متناسب با آن، روش طرح موضوع سلامت در سیاست‌های کلی برنامه‌های ششم و هفتم نیز تغییر یافته و «سیاست‌های کلی سلامت» مبنا قرار گرفته است.
روش: در مقاله حاضر که نتیجه پژوهشی است که از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش‌شناسی، توصیفی ـ تحلیلی بوده و اطلاعات آن با روش‌های کتابخانه‌ای و رجوع به اسناد و مدارک گردآوری شده است.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
یافته‌ها: پس از بررسی تفصیلی روند این تحولات، به مسأله حقوقی نسبت سیاست‌های کلی سلامت در برنامه‌های ششم و هفتم (و برنامه‌های پنج‌ساله بعدی)، با مجموعه‌ای که با عنوان موضوعی خاص «سیاست‌های کلی سلامت» تصویب و ابلاغ شده است، نیز پرداخته خواهد شد و در این راستا، از آنجا که چنین مسأله‌ای در مورد سیاست‌های کلی ذیل سایر موضوعات هم مطرح است، ابتدا به تحلیل مسأله در سطح کلی پرداخته خواهد شد تا بر آن مبنا، مسأله در سطح خاص موضوع سلامت تحلیل شود.
نتیجه‌گیری: ضرورت طراحی و استقرار یک سیستم با فرایند مشارکتی نظام‌مند، با مشارکت همه دستگاه‌های اجرایی متولی امری از امور سلامت و واحدهای پژوهشی و اندیشه‌ورز کشور در این حوزه موضوعی، برای طراحی سیاست‌های کلی سلامت و پیشنهاد به مجمع تشخیص مصلحت نظام و پیشنهاد به روزرسانی این سیاست‌ها و ضرورت طراحی روش، شاخص‌ها و استاندارد‌های انعکاس مجموعه موضوعی سیاست‌های کلی سلامت در سیاست‌های کلی پنج‌ساله کشور. |
|
| واژه‌های کلیدی: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، وظایف و اختیارات رهبر، سیاست‌های کلی نظام، سلامت، سیاست‌های کلی سلامت |
|
|
متن کامل [PDF 371 kb]
(138 دریافت)
|
نوع مطالعه: مقاله پژوهشي |
دریافت: 1403/1/30 | پذیرش: 1403/4/27 | انتشار: 1403/5/17
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
