1- مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، تهران، ایران. 2- مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
چکیده: (199 مشاهده)
زمینه و هدف:فناوری هوش مصنوعی (AI) به طور گسترده در دندان‌پزشکی کاربرد دارد. یک دندان‌پزشک می‌تواند از فناوری هوش مصنوعی جهت تحلیل داده‌های مربوط به بیمار، تشخیص و درمان بیماری‌های دهان و دندان و مدیریت فعالیت‌ها استفاده کند. ضرورت استفاده از نرم‌افزارهای جدید، واقعیاتی هستند که در علم دندان‌پزشکی از لحاظ آثار حقوقی و از جمله تأثیرات آن بر روی مفاهیم و ارکان مربوط به مسئولیت مدنی حائز اهمیت هست. یکی از مهم‌ترین سؤالات حقوقی در این بخش این است که ورود هوش مصنوعی چه تأثیراتی بر روی مفهوم تقصیر دارد. روش:این تحقیق از نوع نظری و به روش توصیفی ـ تحلیلی است و روش جمع‌آوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است. ملاحظات اخلاقی:در پژوهش حاضر جنبه‌های اخلاقی مطالعات کتابخانه‌ای شامل اصالت متون، صداقت و امانتداری به طور کامل رعایت شده است. یافته‌ها: در این راستا با بررسی ماده 495 قانون مجازات اسلامی و مقررات خاص، تبیین هوش مصنوعی و کاربردهای آن در دندان‌پزشکی، این یافته‌ها حاصل شد که جدای از اینکه نمی‌توان برای هوش مصنوعی قائل به مسئولیت جداگانه بود، از آنجا که در استناد عرفی ضرر و رابطه سببیت تغییر ایجاد می‌شود، باید مفاهیم مربوط به مسئولیت مدنی، از جمله مفهوم تقصیر را در این موارد به شیوه جدید و با در نظرگرفتن مقتضیات امر بررسی کرد. نتیجه‌گیری:تفاوت‌های هوش مصنوعی با سایر ابزار از جهت استقلال در تصمیم‌گیری، تحلیل‌ها را متفاوت می‌کند. ممکن است نظام حقوقی تمایل به مسئول‌دانستن ماشین مبتنی بر تکنولوژی هوش مصنوعی داشته باشد، به نظر نگارنده، دشوار است که بتوان برای آن قائل به شخصیت حقوقی و مسئولیت جداگانه بود. زمانی که یک دندان‌پزشک به عنوان کاربر در فرآیند درمان، جهت تشخیص بیماری و یا در مراحل دیگر مربوط به درمان از نرم‌افزارهای هوشمند بهره می‌گیرد و در نتیجه آن آسیبی به بیمار وارد می‌شود، هرچند نمی‌توان برای این فناوری شخصیت حقوقی جداگانه قائل بود، لیکن از آنجا که در زنجیره به کارگیری آن افراد متعدد از جمله سازنده، آموزش‌دهنده یا کاربران متعدد دخیل هستند، از مسئولیت دندان‌پزشک می‌کاهد. از آنجا که عدم رعایت موازین فنی و علمی در اقدامات تشخیصی و درمانی مهم‌ترین معیاری است که در بررسی شکایات دندان‌پزشکی مورد استناد محاکم قضایی و هیأت‌های انتظامی قرار می‌گیرد، پس بعد از اطمینان از به رسمیت شناخته شدن استفاده از هوش مصنوعی در امر درمان در نمونه مورد نظر، باید بررسی گردد که شیوه درمانی به کارگرفته‌شده با استفاده از هوش مصنوعی، در علم دندان‌پزشکی مطابق مقررات متعارف پزشکی است یا خیر و معیار در تشخیص تقصیر دندان‌پزشک «رفتار پزشکی متعارف» است و این متعارف‌بودن باید در طرز استفاده از نرم‌افزار هوش مصنوعی نیز رعایت گردد.
Nikbakht Nasrabadi M, Abbasi M. Investigating the Effect of Using Artificial Intelligence in the Diagnosis of Oral and Dental Diseases on the Concept of the Dentist's Fault. HLJ 2024; 2 (2) :1-12 URL: http://healthlawjournal.ir/article-1-87-fa.html
نیکبخت نصرآبادی منصوره، عباسی محمود. بررسی تأثیر کاربست هوش مصنوعی در تشخیص بیماری‌های دهان و دندان بر مفهوم تقصیر دندان‌پزشک. مجله حقوق سلامت. 1403; 2 (2) :1-12
